Σύντομη αναφορά στις γλώσσες που αποδίδουν η Γραμμική Ά και η Κρητική Ιερογλυφική:
Ποιες γλώσσες αποδίδουν οι δύο γραφές; Στο χώρο που απαντούν αυτές οι δύο γραφές παρουσιάστηκαν ομάδες που ανήκουν στον Μυκηναικό πολιτισμό. Πριν παρουσιαστούν στο Αιγαίο υπήρχαν κ άλλες ομάδες που μιλούσαν άλλες γλώσσες. Θεωρούν ότι υπάρχουν δύο ερμηνευτικές κατευθύνσεις: -τις ινδοευρωπαικές γλώσσες και –τις μη.
Θεωρείται ότι έχουν επιβιώσει το είδος των όρων και είναι τοπωνύμια ανθραπωνύμια, θεονύμια και ορισμένα αντικείμενα που ενδεχομένως ήταν πολιτισμικού κύκλου προηγούμενου. Μερικές φορές είναι ονόματα φυτών ή ζώων, φυτά όπως η άμπελος και η ελαία. Υπάρχει η άποψη που είναι διαδεδομένη ότι υπήρχε μία σημαντική ινδοευρωπαική γλώσσα, μη ελληνική, η οποία σχετίζεται με τις γλώσσες της Ανατολίας. Άλλη άποψη θεωρεί ότι υπάρχει μία γλώσσα η Μεσογειακή.
●Η Γραμμική Γραφή:
Οι πρώτες επιγραφές με Γραμμική Γραφή ανακαλύφθηκαν στην Κνωσό το 1900 από τον Έβανς. Ο Έβανς στη συνέχεια ονόμασε τη γραφή αυτή έτσι, δλδ, γραμμική, επειδή τα γράμματα της είναι γραμμές (ένα γραμμικό σχήμα) και όχι σφήνες, όπως στη σφηνοειδή γραφή ή εικόνες όντων όπως είναι στην αιγυπτιακή ιερατική γραφή.
Επιγραφές (πινακίδες) με Γραμμική Γραφή έχουν ανακαλυφθεί και από τους: D.Levi, Πλάτωνας-Τουλούπα όχι μόνο στην Κρήτη, αλλά και σε πάρα πολλά άλλα μέρη της Ελλάδας. Έχουν βρεθεί στα παλαιά ανάκτορα Φαιστού, Αγ.Τριάδας, Ζάκρου, Κνωσού, Μαλίων κ.α. της Κρήτης, αλλά και στην Πύλο, Μυκήνες, Θήβα, Τίρυνθα, Ορχομενό κ.ά.
Τα γράμματα της Γραμμικής γραφής χαράζονταν με αιχμηρό αντικείμενο πάνω σε πήλινες πλάκες, οι οποίες ξεραίνονταν σε φούρνους. Κάποιες πλάκες από αυτές διατηρούνται ως σήμερα εξαιτίας του ότι μια πυρκαγιά στην Κνωσό έψησε τον πηλό τους ο οποίος σε άλλη περίπτωση θα είχε εξαφανιστεί. Οι περισσότερες από τις επιγραφές που έχουν βρεθεί με Γραμμικη Γραφή είναι λογιστικές και ως από αυτο περιέχουν εικόνες ή συντομογραφίες (για υπόδειξη του είδους καταγραφής ή οφειλής) των εμπορεύσιμων προιόντων και αριθμούς (για υπόδειξη της ποσότητας καταγραφής ή οφειλής). Ειδικότερα οι πλάκες που βρέθηκαν στην Κνωσό με τη γραμμική γραφή παρέχουν πληροφορίες για την οργάνωση του βασιλείου, όπως για τις ιδιοκτησίες του βασιλιά, για τις προσφορές στις θεότητες και για τις μετακινήσεις των στρατευμάτων κ.α.
Η Γραμμική Γραφή σύμφωνα με τον Έβανς παρουσιάζεται με δυο στάδια εξέλιξης, τη Γραμμική Ά και τη Γραμμική Β΄. Παράβαλε και ότι εκτός από τη Γραμμική Ά και Β΄έχει ανακαλυφθεί και η Κυπρογραμμική γραφή. Σωστότερα, η Γραμμική γραφή ξεκίνησε ως ιδεογραφική, κάτι όπως και στην αιγυπτιακή ιερογλυφική (δλδ και εδώ αρχικά κάθε σύμβολο σήμαινε και μια έννοια: ζώο, αντικείμενο, τμήμα ανθρώπινου σώματος κτλ) και κατέληξε να γίνει φωνητική.
Ένα από τα χαρ/α της Γραμμικής Ά είναι ότι παρόλο που σώζεται σε διαφορετικά είδη αντικειμένων είναι πάντα σε σχήμα σελίδας άψητα. Η Γραμμική Ά δεν σώζεται μόνο σε πινακίδες, αλλά και σε λίθο, σε αγγεία, σε ποτήρια, κοχλυάρια και σε λίθινα μικρά αντικείμενα με μία μεγάλη κοιλότητα στην μπροστινή τους όψη (τράπεζες προσφορών). Οι επιγραφές σε λίθινα αντικείμενα είναι ιδιομορφία της Γραμμικής Ά. Επίσης, έχει βρεθεί Γραμμική Ά επιγραφή σε χρυσό δαχτυλίδι, σε αντικείμενα που λέγονται δισκάρια (μικρά κομμάτια πηλού ψημένα, που πριν ψηθούν έχουν πάνω ένα ιερογλυφικό ή ένα σημάδι της Γραμμικής Ά και ΄Β). Τα δισκάρια είναι μέρος του διοικητικού συστήματος των Παλαιών Ανακτόρων, συνόδευαν τα σφραγισμένα προιόντα, είναι σαν ετικέτα. Καμιά φορά δένονται με ένα σπάγγο και λέγεται Δέλτος.
Όλα αυτά τα σφραγίσματα, δισκάρια , δέλτοι, έχουν σημεία της Γραμμικής Ά και αποτελούν τμήμα του φορολογικού συστήματος των Παλαιών Ανακτόρων. Οι πινακίδες με τις γραφές είναι ένα από τα συστήματα καταγραφής. Επομένως, βρίσκουμε σημεία της Γραμμικής Ά σε δισκάρια και σε σφραγίσματα. Το κοχλΙάριο είναι αντικείμενο σε σχήμα κουταλιού και γύρω-γύρω έχει μία σημ.γραφή στη Γραμμική Ά.
Υπάρχουν προσπάθειες αποκρυπτογράφησης σε τρεις κατευθύνσεις. 1. Σειρά επιστημόνων που δούλεψαν τη δεκαετία του ’40-’50, οι οποίοι έκαναν προσπάθειες προς τις σημιτικές γλώσσες. Ανέφερε μια σειρά από σημιτικές γλώσσες που βρίσκονται στη Γραμμική Β΄. Ο πιο διάσημος είναι ο Gondon, ερμήνευσε ορισμένα στοιχεία και συνδυασμούς στοιχείων, αλλά δεν έδωσε μια συνεπή ερμηνεία και η προσπάθεια εγκαταλήφθηκε. Η μία κατεύθυνση, λοιπόν, είναι η ερμηνεία προς τη Γραμμική Α΄με προσπάθεια σημιτικών λέξεων. 2. έχει περισσότερους οπαδούς που πιστεύον ότι εγγράφεται στην οικογένεια των ινδοευρωπαικών γλωσσών της Ανατολίας. Αναγνωρίζεται συγγένεια με αυτές τις γλώσσες. Είναι αρκετή πιθανή αυτή η κατεύθυνση. 3.είναι ελληνική. Την έχει αναφέρει πρώτος ένας ελληνάτρης, ο Paul Kaure. Θεωρεί ότι η Γραμμική Ά είναι ελληνική και πρόσφατα που δούλεψε με υπολογιστές ο Τσικριτσής Μηνάς προσπάθησε να βάλει συνδυασμούς σημείων. Διατύπωσε ότι η Γραμμική Α΄είναι ελληνική γλώσσα, δεν ερμηνεύει όμως το σύνολο παραγόντων. Ερμηνεύει ένα μέρος και δεν είναι συνολικά πειστικά.
Πριν αφήσουμε τη Γραμμική Α΄θα αναφερθούμε στη σχέση της Γραμμικής Ά καια Γραμμικής Β΄. Η Γραμμική Α΄και Β΄έχουν ένα μεγάλο αριθμό σημείων που είναι κοινά. Φαίνεται όμως ότι οπτικά είναι κοινά, δεν έχουν ίδιο ήχο και αν έχουν, η γλώσσα είναι διαφορετική. Μπορούμε να αποδώσουμε ήχο στη Γραμμική Α΄αν όμως τη διαβάσουμε δεν βγάζουμε νόημα. Μπορούμε να δώσουμε ήχο χωρίς όμως να έχουν νόημα τα σημεία όμως οπτικά είναι τα ίδια. Άρα καταλαβαίνουμε ποια είναι φωνήεντα και ποια είναι σύμφωνα. Αυτή είναι η τρέχουσα άποψη, αλλά πάλι αμφισβητείται όπως επίσης και κατά πόσο ο ήχος της είναι ο ίδιος. Μοιάζουν, λοιπόν, μόνο τα σημεία.
Ποιες γλώσσες αποδίδουν οι δύο γραφές; Στο χώρο που απαντούν αυτές οι δύο γραφές παρουσιάστηκαν ομάδες που ανήκουν στον Μυκηναικό πολιτισμό. Πριν παρουσιαστούν στο Αιγαίο υπήρχαν κ άλλες ομάδες που μιλούσαν άλλες γλώσσες. Θεωρούν ότι υπάρχουν δύο ερμηνευτικές κατευθύνσεις: -τις ινδοευρωπαικές γλώσσες και –τις μη.
Θεωρείται ότι έχουν επιβιώσει το είδος των όρων και είναι τοπωνύμια ανθραπωνύμια, θεονύμια και ορισμένα αντικείμενα που ενδεχομένως ήταν πολιτισμικού κύκλου προηγούμενου. Μερικές φορές είναι ονόματα φυτών ή ζώων, φυτά όπως η άμπελος και η ελαία. Υπάρχει η άποψη που είναι διαδεδομένη ότι υπήρχε μία σημαντική ινδοευρωπαική γλώσσα, μη ελληνική, η οποία σχετίζεται με τις γλώσσες της Ανατολίας. Άλλη άποψη θεωρεί ότι υπάρχει μία γλώσσα η Μεσογειακή.
●Η Γραμμική Γραφή:
Οι πρώτες επιγραφές με Γραμμική Γραφή ανακαλύφθηκαν στην Κνωσό το 1900 από τον Έβανς. Ο Έβανς στη συνέχεια ονόμασε τη γραφή αυτή έτσι, δλδ, γραμμική, επειδή τα γράμματα της είναι γραμμές (ένα γραμμικό σχήμα) και όχι σφήνες, όπως στη σφηνοειδή γραφή ή εικόνες όντων όπως είναι στην αιγυπτιακή ιερατική γραφή.
Επιγραφές (πινακίδες) με Γραμμική Γραφή έχουν ανακαλυφθεί και από τους: D.Levi, Πλάτωνας-Τουλούπα όχι μόνο στην Κρήτη, αλλά και σε πάρα πολλά άλλα μέρη της Ελλάδας. Έχουν βρεθεί στα παλαιά ανάκτορα Φαιστού, Αγ.Τριάδας, Ζάκρου, Κνωσού, Μαλίων κ.α. της Κρήτης, αλλά και στην Πύλο, Μυκήνες, Θήβα, Τίρυνθα, Ορχομενό κ.ά.
Τα γράμματα της Γραμμικής γραφής χαράζονταν με αιχμηρό αντικείμενο πάνω σε πήλινες πλάκες, οι οποίες ξεραίνονταν σε φούρνους. Κάποιες πλάκες από αυτές διατηρούνται ως σήμερα εξαιτίας του ότι μια πυρκαγιά στην Κνωσό έψησε τον πηλό τους ο οποίος σε άλλη περίπτωση θα είχε εξαφανιστεί. Οι περισσότερες από τις επιγραφές που έχουν βρεθεί με Γραμμικη Γραφή είναι λογιστικές και ως από αυτο περιέχουν εικόνες ή συντομογραφίες (για υπόδειξη του είδους καταγραφής ή οφειλής) των εμπορεύσιμων προιόντων και αριθμούς (για υπόδειξη της ποσότητας καταγραφής ή οφειλής). Ειδικότερα οι πλάκες που βρέθηκαν στην Κνωσό με τη γραμμική γραφή παρέχουν πληροφορίες για την οργάνωση του βασιλείου, όπως για τις ιδιοκτησίες του βασιλιά, για τις προσφορές στις θεότητες και για τις μετακινήσεις των στρατευμάτων κ.α.
Η Γραμμική Γραφή σύμφωνα με τον Έβανς παρουσιάζεται με δυο στάδια εξέλιξης, τη Γραμμική Ά και τη Γραμμική Β΄. Παράβαλε και ότι εκτός από τη Γραμμική Ά και Β΄έχει ανακαλυφθεί και η Κυπρογραμμική γραφή. Σωστότερα, η Γραμμική γραφή ξεκίνησε ως ιδεογραφική, κάτι όπως και στην αιγυπτιακή ιερογλυφική (δλδ και εδώ αρχικά κάθε σύμβολο σήμαινε και μια έννοια: ζώο, αντικείμενο, τμήμα ανθρώπινου σώματος κτλ) και κατέληξε να γίνει φωνητική.
Κατά τους νεοανακτορικούς χρόνους τελειοποιήθηκε και γενικεύθηκε στην Κρήτη, η λεγόμενη Γραμμική Ά, μια απλοποιημένη σχηματοποίηση των ιερογλυφικών χαρακτηριστικών, που παραμένει μέχρι σήμερα αναποκρυπτογράφητη. Απλώς ο Έβανς κατέγραψε 135 ιερογλυφικά σύμβολα.
Η Γραμμική Ά -1850-1450π.Χ., χρησιμοποιόταν κυρίως στην Ιωλκό. Ορισμένα πρόσφατα ευρήματα καταδεικνύουν ότι αποτέλεσε και το μέσο γραφής σε τόπους μακριά από το νησί. Από το σύνολο των επιγραφών, το μεγαλύτερο ποσοστό, αποτελεί ιδιωτικά έγγραφα, τα οποία χωρίζονται ανάλογα με τα σχήματα τους σε κατηγορίες.
Όταν μιλάμε για δάνεια μία γλώσσας σε μια άλλη, πρέπει να συλλάβουμε μία γλώσσα στο σύνολο της. Δεν μπορούμε να δούμε τα δάνεια αυτά, μπορούμε να μιλήσουμε μόνο για τοπωνύμια. Όλες οι δάνειες λέξεις δεν ξέρουμε σε ποια φάση διαμόρφωσης έγιναν. Επομένως, μπορεί από διάφορες εποχές και σε διάφορες πόλεις να έχουν γίνει αυτά τα δάνεια.
Η Γραμμική Ά έχει πάρει την ονομασία της από τον Έβανς, ο οποίος διέκρινε ότι υπάρχουν τρεις γραφές: την Ιερογλυφική και τις άλλες δύο γραμμικές, την Γραμμική Ά που έχει συγγένεια με τα Ιερογλυφικά και την Γραμμική ΄Β που παρουσιάζει σχηματοποίηση.
Λίγα σημεία της Κρητικής Ιερογλυφικής επαναλαμβάνονται στην Γραμμική Ά. Συνυπήρχαν αυτές οι δύο, δλδ, η Γραμμική Ά δεν έπεται των Ιερογλυφικών. Η Γραμμική Ά χρονολογείται από τη Μεομινωική 3 έως την ύστερη μεσομινωική 1Β (ΜΙΙΙ-ΥΜΙΒ). 1850-1450π.Χ. Η γραφή αυτή είναι η ακμή του Μινωικού πολιτισμού.
Σε μεγάλο βαθμό επικαλύπτεται με τα Ιερογλυφικά. Έχει ορισμένα καινούργια χαρ/α η Γραμμική Ά. Βασικό χαρ/κό της είναι η μεγάλη της διάδοση σε όλο το Αιγαίο, σε αντίθεση με τα Ιερογλυφικά κ τη Γραμμική Β΄. Οι περιοχές υπό επιρροή της Μινωικής θαλασσοκρατίας είναι οι Κυκλάδες, η Μήλος, η Θήρα, αλλά και τα Κύθηρα. Γύρω στο 1700-1600π.Χ, ο μινωικός πολιτισμός απλώθηκε πολιτισμικά στις Κυκλάδες, στα Δωδε/νησσα, στα Κύθηρα και ίσως την Εύβοια. Ο όρος θαλασσοκτρατία αποδόθηκε στον Μίνωα από τον Θουκυδίδη, ο οποίος αναφέρει ότι είχε μεγάλο στόλο, εκδίωξε τους πειρατές από το Αιγαίο και θαλασσοκράτησε. Βρίσκουμε μεγάλη μινωική επιρροή στο Αιγαίο. μινωικά αντικείμενα, επιρροή στην αρχιτεκτονική και σε αυτές τις περιοχές, Δωδε/νησσα, νησιά Αιγαίου, βρίσκουμε πινακίδες της Γραμμικής Ά γραφής.
Ένα σημαντικό εύρημα των τελευταίων ετών είναι μία επιγραφή σε ένα όστρακο της Γραμμικής Α΄στο Tol-Hajor. Πρόκειται για μια «διεθνή γλώσσα». Πινακίδες της Γραμμικής Ά, όπως ήδη έχουμε πει, βρίσκουμε στο νότιο μέρος της Κρήτης (ενώ ιερογλυφικά στο βόρειο), εμφανίζεται σε συγκεντρώσεις της Μεσσαρά. Για αυτήν την συνύπαρξη έχει γίνει συζήτηση, γύρω από το αν είναι δυνατόν αυτές οι δύο γραφές να σημαίνουν και δύο διαφορετικές γλώσσες. Είναι όμως ερωτήματα που δεν μπορούμε να απαντήσουμε. Η ίδια η γλώσσα γράφεται σε δύο διαφορετικές γραφές. Αυτό είναι κάτι που έχει παρατηρηθεί και σε άλλες περιπτώσεις. Το έχουμε δει στην Αίγυπτο και τη Μ.Ασία. επομένως, ενδεχεται το γεγονός ότι χρησιμοποιόντουσαν ταυτόχρονα σαν γραφές διαφορετικής χρήσης.
Η Γραμμική Ά για περισσότερο οικονομικές και διοικητικές ενώ τα ιερογλυφικά άλλης φύσεως. Όταν ήρθε η Γραμμική Β΄, αντικατέσησε τα ιερογλυφικά. Η Γραμμική ΄Β βρέθηκε στην Κνωσό, τα Χανιά και είναι χρονολογικά περιχαρακωμένη. Οι πινακίδες της Γραμμικής Ά έχουν τη μορφή σελίδας, ενώ τα Ιερογλυφικά είναι ράβδεις.
Όλες μαζί είναι περισσότερες από 1500. οι ειδικοί θεωρούν ότι είναι μικρός αριθμός. Οι πιθανότητες αποκρυπτογράφησης αυξάνονται όσο αυξάνεται ο αριθμός τους. οι περισσότερες έχουν βρεθεί στην Αγία Τριάδα που είναι κοντά στο Ανάκτορο της Φαιστού. Η Φαιστός έχει ισχυρή παλαιοανακτορική φάση και το ίδιο και η Αγία Τριάδα. Θεωρείται μία έπαυλη, ένα μεγάλο συγκρότημα, αλλά δεν είναι ανάκτορο. Έχει αποθήκες, τοιχο/φίες, σημαντικό τάφο και ένα αρχείο της Γραμμικής Ά. Πάνω από 70% πινακίδων έχει βρεθεί στην Αγία Τριάδα. Έχουν βρεθεί γραφίδες με τις οποίες χάρασσαν σε υγρές πινακίδες τα γράμματα.
Ωστόσο αξίζει να δούμε που αλλού έχουν βρεθεί. Στη Φαιστό έχει βρεθεί μία σειρά πινακίδων σε πρωτογράμματη Ά. Στα Χανιά λιγότερες από 200 και δύο επόμενα μεγάλα σύνολα έχουμε από την Κνωσό, τη Ζάκρο και τα Μάλλια.
Η Γραμμική Ά -1850-1450π.Χ., χρησιμοποιόταν κυρίως στην Ιωλκό. Ορισμένα πρόσφατα ευρήματα καταδεικνύουν ότι αποτέλεσε και το μέσο γραφής σε τόπους μακριά από το νησί. Από το σύνολο των επιγραφών, το μεγαλύτερο ποσοστό, αποτελεί ιδιωτικά έγγραφα, τα οποία χωρίζονται ανάλογα με τα σχήματα τους σε κατηγορίες.
Όταν μιλάμε για δάνεια μία γλώσσας σε μια άλλη, πρέπει να συλλάβουμε μία γλώσσα στο σύνολο της. Δεν μπορούμε να δούμε τα δάνεια αυτά, μπορούμε να μιλήσουμε μόνο για τοπωνύμια. Όλες οι δάνειες λέξεις δεν ξέρουμε σε ποια φάση διαμόρφωσης έγιναν. Επομένως, μπορεί από διάφορες εποχές και σε διάφορες πόλεις να έχουν γίνει αυτά τα δάνεια.
Η Γραμμική Ά έχει πάρει την ονομασία της από τον Έβανς, ο οποίος διέκρινε ότι υπάρχουν τρεις γραφές: την Ιερογλυφική και τις άλλες δύο γραμμικές, την Γραμμική Ά που έχει συγγένεια με τα Ιερογλυφικά και την Γραμμική ΄Β που παρουσιάζει σχηματοποίηση.
Λίγα σημεία της Κρητικής Ιερογλυφικής επαναλαμβάνονται στην Γραμμική Ά. Συνυπήρχαν αυτές οι δύο, δλδ, η Γραμμική Ά δεν έπεται των Ιερογλυφικών. Η Γραμμική Ά χρονολογείται από τη Μεομινωική 3 έως την ύστερη μεσομινωική 1Β (ΜΙΙΙ-ΥΜΙΒ). 1850-1450π.Χ. Η γραφή αυτή είναι η ακμή του Μινωικού πολιτισμού.
Σε μεγάλο βαθμό επικαλύπτεται με τα Ιερογλυφικά. Έχει ορισμένα καινούργια χαρ/α η Γραμμική Ά. Βασικό χαρ/κό της είναι η μεγάλη της διάδοση σε όλο το Αιγαίο, σε αντίθεση με τα Ιερογλυφικά κ τη Γραμμική Β΄. Οι περιοχές υπό επιρροή της Μινωικής θαλασσοκρατίας είναι οι Κυκλάδες, η Μήλος, η Θήρα, αλλά και τα Κύθηρα. Γύρω στο 1700-1600π.Χ, ο μινωικός πολιτισμός απλώθηκε πολιτισμικά στις Κυκλάδες, στα Δωδε/νησσα, στα Κύθηρα και ίσως την Εύβοια. Ο όρος θαλασσοκτρατία αποδόθηκε στον Μίνωα από τον Θουκυδίδη, ο οποίος αναφέρει ότι είχε μεγάλο στόλο, εκδίωξε τους πειρατές από το Αιγαίο και θαλασσοκράτησε. Βρίσκουμε μεγάλη μινωική επιρροή στο Αιγαίο. μινωικά αντικείμενα, επιρροή στην αρχιτεκτονική και σε αυτές τις περιοχές, Δωδε/νησσα, νησιά Αιγαίου, βρίσκουμε πινακίδες της Γραμμικής Ά γραφής.
Ένα σημαντικό εύρημα των τελευταίων ετών είναι μία επιγραφή σε ένα όστρακο της Γραμμικής Α΄στο Tol-Hajor. Πρόκειται για μια «διεθνή γλώσσα». Πινακίδες της Γραμμικής Ά, όπως ήδη έχουμε πει, βρίσκουμε στο νότιο μέρος της Κρήτης (ενώ ιερογλυφικά στο βόρειο), εμφανίζεται σε συγκεντρώσεις της Μεσσαρά. Για αυτήν την συνύπαρξη έχει γίνει συζήτηση, γύρω από το αν είναι δυνατόν αυτές οι δύο γραφές να σημαίνουν και δύο διαφορετικές γλώσσες. Είναι όμως ερωτήματα που δεν μπορούμε να απαντήσουμε. Η ίδια η γλώσσα γράφεται σε δύο διαφορετικές γραφές. Αυτό είναι κάτι που έχει παρατηρηθεί και σε άλλες περιπτώσεις. Το έχουμε δει στην Αίγυπτο και τη Μ.Ασία. επομένως, ενδεχεται το γεγονός ότι χρησιμοποιόντουσαν ταυτόχρονα σαν γραφές διαφορετικής χρήσης.
Η Γραμμική Ά για περισσότερο οικονομικές και διοικητικές ενώ τα ιερογλυφικά άλλης φύσεως. Όταν ήρθε η Γραμμική Β΄, αντικατέσησε τα ιερογλυφικά. Η Γραμμική ΄Β βρέθηκε στην Κνωσό, τα Χανιά και είναι χρονολογικά περιχαρακωμένη. Οι πινακίδες της Γραμμικής Ά έχουν τη μορφή σελίδας, ενώ τα Ιερογλυφικά είναι ράβδεις.
Όλες μαζί είναι περισσότερες από 1500. οι ειδικοί θεωρούν ότι είναι μικρός αριθμός. Οι πιθανότητες αποκρυπτογράφησης αυξάνονται όσο αυξάνεται ο αριθμός τους. οι περισσότερες έχουν βρεθεί στην Αγία Τριάδα που είναι κοντά στο Ανάκτορο της Φαιστού. Η Φαιστός έχει ισχυρή παλαιοανακτορική φάση και το ίδιο και η Αγία Τριάδα. Θεωρείται μία έπαυλη, ένα μεγάλο συγκρότημα, αλλά δεν είναι ανάκτορο. Έχει αποθήκες, τοιχο/φίες, σημαντικό τάφο και ένα αρχείο της Γραμμικής Ά. Πάνω από 70% πινακίδων έχει βρεθεί στην Αγία Τριάδα. Έχουν βρεθεί γραφίδες με τις οποίες χάρασσαν σε υγρές πινακίδες τα γράμματα.
Ωστόσο αξίζει να δούμε που αλλού έχουν βρεθεί. Στη Φαιστό έχει βρεθεί μία σειρά πινακίδων σε πρωτογράμματη Ά. Στα Χανιά λιγότερες από 200 και δύο επόμενα μεγάλα σύνολα έχουμε από την Κνωσό, τη Ζάκρο και τα Μάλλια.
Ένα από τα χαρ/α της Γραμμικής Ά είναι ότι παρόλο που σώζεται σε διαφορετικά είδη αντικειμένων είναι πάντα σε σχήμα σελίδας άψητα. Η Γραμμική Ά δεν σώζεται μόνο σε πινακίδες, αλλά και σε λίθο, σε αγγεία, σε ποτήρια, κοχλυάρια και σε λίθινα μικρά αντικείμενα με μία μεγάλη κοιλότητα στην μπροστινή τους όψη (τράπεζες προσφορών). Οι επιγραφές σε λίθινα αντικείμενα είναι ιδιομορφία της Γραμμικής Ά. Επίσης, έχει βρεθεί Γραμμική Ά επιγραφή σε χρυσό δαχτυλίδι, σε αντικείμενα που λέγονται δισκάρια (μικρά κομμάτια πηλού ψημένα, που πριν ψηθούν έχουν πάνω ένα ιερογλυφικό ή ένα σημάδι της Γραμμικής Ά και ΄Β). Τα δισκάρια είναι μέρος του διοικητικού συστήματος των Παλαιών Ανακτόρων, συνόδευαν τα σφραγισμένα προιόντα, είναι σαν ετικέτα. Καμιά φορά δένονται με ένα σπάγγο και λέγεται Δέλτος.Όλα αυτά τα σφραγίσματα, δισκάρια , δέλτοι, έχουν σημεία της Γραμμικής Ά και αποτελούν τμήμα του φορολογικού συστήματος των Παλαιών Ανακτόρων. Οι πινακίδες με τις γραφές είναι ένα από τα συστήματα καταγραφής. Επομένως, βρίσκουμε σημεία της Γραμμικής Ά σε δισκάρια και σε σφραγίσματα. Το κοχλΙάριο είναι αντικείμενο σε σχήμα κουταλιού και γύρω-γύρω έχει μία σημ.γραφή στη Γραμμική Ά.
Επομένως, χοντρικά η Γραμμική Ά παρουσιάζεται σε δύο κατηγορίες αντικειμένων:
-σε πινακίδες, δέλτοι, σφραγίδες, δισκάρια και έχουν σχέση με την καταγραφή των προιοντων και τη διακίνηση τους αλλά και
-σε λίθινα αντικείμενα που βρίσκονται σε θέσεις λατρείας.
Η δεύτερη κατηγορία σε λίθο (τράπεζα προσφορών) έχει διακοσμητικό χαρ/α και θεωρείται ότι ονομάζεται μια λατρευτική φόρμουλα, δλδ ένας λεκτικός τύπος που αποδίδει ένα όνομα Θεού ή μια επίκληση και μεταγράφεται ως εξής: sa-sa-me. Έχουν παρατηρηθεί αποκλίσεις ως προς τη γραφή μεταξύ των μνημείων στα λίθινα και σε αυτές που είναι στις πινακίδες.
-σε πινακίδες, δέλτοι, σφραγίδες, δισκάρια και έχουν σχέση με την καταγραφή των προιοντων και τη διακίνηση τους αλλά και
-σε λίθινα αντικείμενα που βρίσκονται σε θέσεις λατρείας.
Η δεύτερη κατηγορία σε λίθο (τράπεζα προσφορών) έχει διακοσμητικό χαρ/α και θεωρείται ότι ονομάζεται μια λατρευτική φόρμουλα, δλδ ένας λεκτικός τύπος που αποδίδει ένα όνομα Θεού ή μια επίκληση και μεταγράφεται ως εξής: sa-sa-me. Έχουν παρατηρηθεί αποκλίσεις ως προς τη γραφή μεταξύ των μνημείων στα λίθινα και σε αυτές που είναι στις πινακίδες.
Υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στα αντικείμενα της Γραμμικής Ά που έχουν διάφορη χρήση. Έχουμε, λοιπόν, δύο διαφορετικές κατηγορίες που παρουσιάζουν αποκλίσεις μεταξύ τους. Η Γραμμική Α΄έχει μεγάλη ευρύτητα στα είδη αντικειμένων στα οποία έχει βρεθεί. Η Γραμμική Β΄αντίθετα είναι πιο περιορισμένη. Η κατεύθυνση της ανάγνωσης είναι από τ’αριστερά στα δεξιά. Μερικές είναι βουστροκιδών. Υπάρχουν δύο εκδόσεις της Γραμμικής Ά, η μία είναι του α)Godart-Olivier και η συντομογραφία είναι GORILA και η άλλη είναι β)Raison-Rope. Η πιο γνωστή είναι η δεύτερη. Η Γραμμική Ά είναι ένα συλλαβάριο και αποτελείται περ. από 80 σημεία. Μπορούν να γράψουν το ίδιο με διάφορες παραλλαγές. Εκτός από τα σημεία συλλαβογράμματα, υπάρχουν και ιδεογράμματα. Σε μια γραφή όμως που δεν ξέρουμε να διαβάσουμε, τι κάνουμε για να ξεχωρίσουμε τα συλλαβογράμματα από τα ιδεογράμματα; Ιδεόγραμμα εννοούμε μία έννοια και όχι έναν ήχο. Μια γραφή που έχει 80 συλλαβογράμματα, τα ιδεογράμματα και τα συλλαβογράμματα μοιάζουν. Άλλο έει εννοιολογική αξία και άλλο σημείο έχει φωνητική αξία. Μερικές φορές οι πινακίδες συνεχίζονται και από την πίσω πλευρά. Το αριθμητικό σύστημα, έμοιαζε με το σύστημα της Γραμμικής Β΄. Στην Γραμμική Α΄υπάρχουν κλάσματα που δεν υπάρχουν στη Γραμμική Β΄.
Υπάρχουν προσπάθειες αποκρυπτογράφησης σε τρεις κατευθύνσεις. 1. Σειρά επιστημόνων που δούλεψαν τη δεκαετία του ’40-’50, οι οποίοι έκαναν προσπάθειες προς τις σημιτικές γλώσσες. Ανέφερε μια σειρά από σημιτικές γλώσσες που βρίσκονται στη Γραμμική Β΄. Ο πιο διάσημος είναι ο Gondon, ερμήνευσε ορισμένα στοιχεία και συνδυασμούς στοιχείων, αλλά δεν έδωσε μια συνεπή ερμηνεία και η προσπάθεια εγκαταλήφθηκε. Η μία κατεύθυνση, λοιπόν, είναι η ερμηνεία προς τη Γραμμική Α΄με προσπάθεια σημιτικών λέξεων. 2. έχει περισσότερους οπαδούς που πιστεύον ότι εγγράφεται στην οικογένεια των ινδοευρωπαικών γλωσσών της Ανατολίας. Αναγνωρίζεται συγγένεια με αυτές τις γλώσσες. Είναι αρκετή πιθανή αυτή η κατεύθυνση. 3.είναι ελληνική. Την έχει αναφέρει πρώτος ένας ελληνάτρης, ο Paul Kaure. Θεωρεί ότι η Γραμμική Ά είναι ελληνική και πρόσφατα που δούλεψε με υπολογιστές ο Τσικριτσής Μηνάς προσπάθησε να βάλει συνδυασμούς σημείων. Διατύπωσε ότι η Γραμμική Α΄είναι ελληνική γλώσσα, δεν ερμηνεύει όμως το σύνολο παραγόντων. Ερμηνεύει ένα μέρος και δεν είναι συνολικά πειστικά.
Πριν αφήσουμε τη Γραμμική Α΄θα αναφερθούμε στη σχέση της Γραμμικής Ά καια Γραμμικής Β΄. Η Γραμμική Α΄και Β΄έχουν ένα μεγάλο αριθμό σημείων που είναι κοινά. Φαίνεται όμως ότι οπτικά είναι κοινά, δεν έχουν ίδιο ήχο και αν έχουν, η γλώσσα είναι διαφορετική. Μπορούμε να αποδώσουμε ήχο στη Γραμμική Α΄αν όμως τη διαβάσουμε δεν βγάζουμε νόημα. Μπορούμε να δώσουμε ήχο χωρίς όμως να έχουν νόημα τα σημεία όμως οπτικά είναι τα ίδια. Άρα καταλαβαίνουμε ποια είναι φωνήεντα και ποια είναι σύμφωνα. Αυτή είναι η τρέχουσα άποψη, αλλά πάλι αμφισβητείται όπως επίσης και κατά πόσο ο ήχος της είναι ο ίδιος. Μοιάζουν, λοιπόν, μόνο τα σημεία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου